Aulatsijiuniq
Canadami Inuit Aanniaqarnanngitttulirinirnmut Qajisaqtingit Aulatsijiunirmut Aaqqiksugausimaningit
Atautsikkut piliriaqaqatigiikput sitamaullutik Inuit Nunalirinirmi Katujjiqatigiigijangit (uvvaluunniit tilijausimajut QNIHS-gijangit) ikajuqtigillugit Inuit Tapiriikkut Kanatami (ITK). Ikajuqtigiiksuta, aaqqiksuiqatigiiksimaliqtugut tautturiniaqtanginik ammalu atuliqtittisimanialiqtugut atainnaqtuullutik inuuqatigiiktunit aanniaqaliqtailimajulirinirmut Inuit qaujisaqtinginnik Canadami tusaumatitausimajunik Inuit qaujimajanginnik, aturniqaqtitanginnik ammalu silarjualimaami isumajjusirijaujunik, ilaqaqtillugit tigumiaqtigijaullutik piliriaqaqtiujut piliriaqaqatauninginnit ammalu nutauniqpaatigut aanniaqarnanngittulirinirnmut qaujisaijimmariit qaujisaininginnik.
Inuit katujjiqatigiingit nautsiqtuijiuvut piliriniujulimaanik QNIHS-gijaujunu. Ammalukkanniq, Inuit katujjiqatigiingit aulatsijiuvut ammalu tukimuaktittijiuvaksutik apiqqutiliangusimajunut tukisigiarviksaqutinik, ilaqaqtillugit aaqqiksuisimaliqpannirnut qaujijausimalilautunik piliriarijanginnit ammalu atuinnautitaujunit Inungnit ammalu katujjiqatigiinit pijitsiraqtigijaullutik Inulimaani inuuqatigiiktunut. Tamarmik tukisigiarviksaqutit ammalu tusagaksait pijausimajut apiqqutiksaliangusimajunit nangminirijauniaqtut ammalu aulataulutik Inungnit.
Qanuippitaa? Canadami Inuit Aanniaqarnanngitttulirinirnmut Qajisaqtingit Piliriaqatiullutik Timingat (NIHSWG) ilijausimavut anginiqsaulluni aaqqiksuangusimajunut Inuit aulatsijiuninginnut. Taakkua NIHSWG-kut katinngajiarusirijauvut Canadami Inuit Aanniaqsiuqtilirinirmut Katimajiralaanginnit (NICoH). Taakkua NICoH-kut sanarrutilirinirmut tukimuaktitsijiuvakput ammalu atuliqujaujunut isumaliurutiliuqtiuvaksutik turaangajunut Canadami Inuit aanniaqsiurtilirinirmut qimirruniujunut, aaqqiigiarniujunut ammalu maligaqutiliurnirmut Inuit Tapiriikkut Kanatami Katimajinginnut.
Maliglugit uqaqsimaningit Canadami Inuit Qaujisainirmut Parnaijjutiliangit, “Inuit aulatsijiuninginnut aaqqiksuangusimajunik aturluni piliriaqaqatigiinnirmi ammalu amiqqarutigillugit isumaliurutiliurnirmut ikajurutiummata isumaqsurunnautimiktigut Inuit pijjutiqaqtitauninginnut ammalu isumaliurutiliurniuvaktunut aviktuqsimaniujut iluaniittutigut, aviktuqsimaniujutigut, Canadami, ammalu silarjualimaamiut quttingningitigut.” Tamanna tukiqarmat taakkua QNIHS-gijaujut iluaniititauningita aaqqiksugausimajunut sivulliqpautitaujariaqarningit Inuit pijjutiqarviuninginni ammalu isumaliurutiliurningini ilijausimaliqullugit.
Tukimuagutiksarijaujut Tunngavvingit
Aviktuqsimanirijaujuit ammalu Inuit Tapiriikkut Kanatami nalunaijaisimaliqtut 6-ngujunik tukimuagutiksarijaujunut tunngavviqutiuniaqtunik piliriap tauttunganut ammalu atuliqtitauniksanginut tikisimaliqtitauqullugit qanuittuuqujattinnut. Tamakkua tunngaviujut nalunaijaisimavut qanuq piliriniqarnittinnut tautturiniaqtanginik ammalu atuliqtitauniksangita qaujisainiujunut, ilaqaqtillugit qaujisainirmi ilulirijauniaqtunut ammalu pilirijjusiuvanniarninginnut, ammalu qanuq piliriaqaqatigijattinnik piliriqatiqarnittinnut ammalu isumaliurutiliuqpanniarnirnut.
Ikajuqtigiingniq
Pilirilluarniqaqpaktut piliriaqarutiujuni
Nutaatigut pilirijjutitigut
Inuit Nangminiq Isumaliurutigisimajanga
Turaangatitausimaningit Inuit aanniaqarnanngittulirinirnmut ammalu inuuqatigiingningit naliqqautitausimaningit
Sannginirijaujunut tunngavviqaqtitaujut
Qanuippitaa? Canadami Inuit Aanniaqarnanngittulirinirnmut Qaujisaqtingit (QNIHS) piruqtitausimavut sivurngani Inuit Aaniaqarnanngittulirnirnmut Qaujisainirilauqtanginit aulataullutik Nunavikmi 2004-ngutillugu ammalu 2017-ngutillugu nunaligijaujulimaani Inuvialuit Aviktuqsimaningani, Nunavummi ammalu Nunatsiavutmi 2007-2008 ukiungit atuqtillugit.
Ukiungit 2004 ammalu 2017 atuqtillugit Nunavingmi Inuit Aanniaqarnanngittulirinirnmut Qaujisainingit piliriangulauqput tamainni nunaligijaujuni Nunavingmi ammalu piliriangullutik piliriqatigiingninginit silattuqsaqvingmit qaujisaijiujut ammalu Inuit katujjiqatigiingit. 2007-2008-mi Inuvialuit Aviktuqsimaningani, Nunavutmi ammalu Nunatsiavutmi Inuit Aanniaqarnanngittulirinirnmut qaujigiarningat kiinaujaqutiksaqaqtitaulauqput silarjualimaami ukiuqtaqtumiut ukiungani pilirianguliqsimajutigut ammalu sivuliqtiqaqsutik silattuqsaqvingmi qaujisaijiujunik piliriqatigillugit Inuit katujjiqatigiigijangit. Taakkuninga qaujisainiulauqtunut, qaujisaijigijaujut umiarjuakkut tamainnut nunaliujunuaqattalauqput. Ilagijauqataujut umiarjuami ikimaqataulutik piliriaksaujunik piliriaqaanigiarutinik piliriniqarunnaqtitaullutik.
Ukiuni atusaaqsimajuni, amisuruqpalliasimavut Inungnit aanniaqarnanngittulirinirnmut qaujisarniuvaktut tamaitigut nangminirijauliqullugit, aulatalutik ammalu sivuliqtiqaqpaklutik Inuit katujjiqatigiigijanginik. 2018-mi, kiinaujaqutiksauniaqtunut tusaqtitausimalilauqput atainnaqtumik Inuit aanniaqarnanngittulirinirnmut qaujisaqtingitnut Aanniaqarnanngitttulirinirnmut Qajisaqtingit piliriangujut aaqqiktausimalirniarningita piliriniqarniaqtunik:
- Piruqtitausimaliqullugit piliriaqaqtiujunnarniit Inuit nunaligijangita iluani aaqqiksuijiuniaqtunik ammalu katiqsuijiuniaqtunik qaujisainirmi tusagaksaqutinik; ammalu
- Ikajuqtuisimaniaqtunik Inuit nangminiq isumaliurutiliurunnarninginik aaqqiksuinirmi qaujisainiuvaktunut piliriaksauniaqtunik aviktuqsimaniujuni ammalu nunaligijaujuni.
Taimannganit 2018-mi, Inuit katujjiqatigiingit aksuruqsutik aaqqiksuisimalirasuaqsimavut sivulliqpaarsiutinik tukisigiarviksaqutinik katiqsuanik pisimalirasukhlutik atuqtaujuksanik QNIHS-nit. Qaujisainirmi pijjutigiluaqsugu turaarviksaqarmata pitaqaliqtittigiaminnut pilimmaksainiulirajaqtunik ammalu kiinaujaqutiksanik ajunnginniqaliqtitauqullugit Inuit qaujisaijiuvagiaminnut, kajusiinnaqtitausimalutik pilirianguvanniaqtunik. Tamakkua tavvakautigi aaqqiumaliqtitaujunnanngimmata, kisianilu ikajurutiungmijut Inuit anginiqsaujumik aulatsiniqalirniksangita qaujigiarniuvaktunut ammalu qaujisainiuvaktut turaangatillugit qaujimajimmariuniit ammalu iqqanaijaangujut Inuit nunalinginniinginnaqtitauqullugit.